Het is vrij uniek in Nederland dat een politieke partij het initiatief neemt om een verzorgingshuis te realiseren. En dan ook nog met een unieke formule. In Oss, de bakermat van de Socialistische Partij (SP) is dit gebeurd. Een voormalige jongensschool is omgebouwd tot een ‘zorgbuurthuis’, een plek waar ouderen in hun eigen vertrouwde buurt kunnen blijven wonen. Het is een kleinschalig, betaalbaar project, dat bestaat uit 15 appartementen verdeeld over 1- en 2-persoonshuishoudens. Er is een gezellige gemeenschappelijke ontmoetingsruimte, waar ook dagbesteding plaatsvindt en ook de buurtbewoners welkom zijn. Het zorgbuurthuis is in eerste instantie bedoeld voor de oudere bewoners uit de Schadewijk in Noord-Brabantse gemeente Oss. Een kleine of wat grotere zorgvraag is geen bezwaar. Ook senioren uit andere delen van Oss die belangstelling hebben om er te wonen, zijn welkom.
Lilian Marijnissen, partijleider en fractievoorzitter van de SP in de Tweede Kamer, lanceerde het idee voor een zorgbuurthuis in 2018. Twee gemeenteraadsleden van de SP in Oss, Marie-Therese Janssen en Jan van Kreij, hebben het idee van de politica, geboren en getogen in Oss, handen en voeten gegeven. Ze deden dit samen met een vastgoedbedrijf, een thuiszorgorganisatie, de gemeente Oss en een aantal vrijwilligers uit de buurt.
Met de opening van het zorgbuurthuis is een plek gerealiseerd waar mensen oud kunnen worden in de buurt waar ze altijd gewoond hebben, een vertrouwde omgeving dus. De aangeboden zorg is kleinschalig van aard met dagbesteding die uitgevoerd wordt samen met buurtbewoners. Vanaf het begin is de buurt intensief betrokken geweest bij het ontwikkelingsproces. Inmiddels is de exploitatie van het zorgbuurthuis overgedragen aan een stichting.
Bejaardenhuizen verdwenen
De SP kwam met het initiatief toen in Nederland de ‘ouderwetse’ bejaardenhuizen werden afgeschaft en ouderen zo lang mogelijk thuis moesten blijven wonen. Toen viel er volgens de Osse politieke partij een grote groep mensen buiten de boot. En wel die mensen die nog niet zoveel zorg nodig hebben dat ze voor een verpleeghuis in aanmerking komen, maar toch behoefte hebben aan een manier van wonen waarbij ze niet meer alles alleen hoeven te doen. Daaruit is ook de doelstelling van de stichting voortgekomen: zorg dragen voor uitgangspunten van zorg en wonen voor ouderen in de eigen vertrouwde buurt.
Geen stempeltje of doorverwijzingen van de dokter of gemeente nodig
“We moeten eerlijk zijn”, schrijft het stichtingsbestuur op zijn website, “een appartement in het zorgbuurthuis is niet groot. Maar daar staat tegenover dat er een royale gemeenschappelijke ruimte is. Het idee is immers samen zo lang mogelijk zelfstandig blijven. Overdag kunnen onze bewoners en mensen uit de buurt hier gebruik maken van wat we noemen ‘indicatieloze dagbesteding’. Dat klinkt moeilijk, maar is eigenlijk gewoon je dag invullen met allerlei activiteiten of gewoon een kop koffie drinken en een praatje maken zonder dat je er stempeltjes of doorverwijzingen van een dokter of de gemeente voor nodig hebt. Deze ruimte is ‘s-avonds beschikbaar voor de bewoners. Er kan ook samen gegeten worden. Maaltijden zullen in de professionele keuken van het Verdihuis bereid worden.”
Flatcoach: het kloppend hart van het huis
Het zorgbuurthuis heeft een ‘flatcoach’ aangesteld, een betaalde baan. De flatcoach helpt de bewoners op weg om samen zelfstandig te blijven en voor de vrijwilligers is de coach een belangrijk aanspreekpunt. ‘Het kloppend hart van het huis”, wordt de coach genoemd.
Voor sloop behoed, nu een gemeentelijk monument
Het zorgbuurthuis is gerealiseerd in een voormalige jongensschool uit 1959. In 1983 is het gebouw als buurthuis in gebruik genomen. Het zou eigenlijk een keer gesloopt moeten worden en plaats moeten maken voor woningbouw, maar buurtbewoners hebben ervoor gezorgd dat het gebouw behouden kon blijven voor de eigen buurt. Door het initiatief van de SP wist Marie-Therese Janssen er een nieuwe bestemming aan te geven waardoor het gebouw behouden is gebleven en in 2021 zelfs tot gemeentelijk monument is verklaard. Door het behoud van het gebouw en het geven van een bij het gebouw passende herbestemming blijft de historie van de naoorlogse Schadewijk in Oss met zijn karakteristieke woningen en schoolgebouwen op verschillende plaatsen in de wijk zichtbaar.
