Om plasticvervuiling en plastic soep tegen te gaan, redden we het niet met recycling alleen. We moeten wereldwijd veel meer toe naar hergebruik van plastic producten en verpakkingen. Zo dringen we de vraag terug naar nieuwe plastic producten en daarmee voorkomen we milieuvervuiling. Dit pleidooi is afkomstig van de Nederlandse staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat. Zij sprak haar voorstel uit op de G20-bijeenkomst over klimaat en milieu in Indonesië. De G20 is het jaarlijkse overleg van de 19 grootste economische landen en de EU om overeenstemming te krijgen over hogere ambities op tal van onderwerpen onder de deelnemende landen, waaronder VS, Japan, China, India, Brazilië en enkele Europese landen.
Vivianne Heijnen: “Het besef is wereldwijd aan het doordringen dat we met recycling alleen de aarde niet schoon genoeg kunnen achterlaten aan volgende generaties. Onze rivieren, bossen en zeeën worden nog steeds vervuild door plastic, veelal producten die na een keer te gebruiken worden weggegooid. We moeten wereldwijd minder nieuwe grondstoffen gebruiken en meer overstappen op het hergebruik van plastic producten. Zo voorkomen we dat het plastic meteen na gebruik afval wordt dat met een beetje geluk wordt gerecycled, maar te vaak nog in ons milieu belandt. Laten we van hergebruik waar dat kan de norm maken en zo milieuvervuiling voorkomen.”
Opmaat naar ambitieus VN-verdrag
Nederland is geen vast lid van de G20, maar is dit jaar door voorzitter Indonesië uitgenodigd als gastland. Het doel van staatssecretaris Heijnen op de G20 top van milieuministers is om hogere ambities tegen plasticvervuiling overeen te komen en de rol daarin van hergebruik te stimuleren. Overeenstemming op de G20 kan gezien worden als een belangrijke opstap om tot een ambitieus VN-verdrag te komen om wereldwijd plasticvervuiling tegen te gaan, wat weer tot bindende wetgeving moet leiden onder de landen die dat verdrag tekenen. Dat verdrag moet er eind 2024 zijn, zo spraken landen begin dit jaar tijdens de VN-milieutop af. Dat betekent dat er de komende twee jaar intensieve onderhandelingen zullen plaatsvinden.
De staatssecretaris: “In Nederland staat de hergebruiksamenleving, eerlijk is eerlijk, ook nog in de kinderschoenen maar het begin is er. Zo is het in Nederland vanaf 2024 verplicht als je ergens terplekke eet of drinkt dit met een normale, afwasbare mok, beker en bord te doen in plaats van wegwerp. Ik vind dat we als G20-landen, de grootste economieën van de wereld, het voortouw moeten nemen om snel hier grote stappen in te zetten. Als we de G20 meekrijgen in de focus op hergebruik en zo milieuvervuiling voorkomen, kan dat als opmaat dienen voor een bindend en ambitieus VN-verdrag.”
Multinationals grootste bron van plasticvervuiling
Bij recyclen wordt het materiaal hergebruikt, bij hergebruik wordt het product hergebruikt. Recyclen is goed, maar hergebruik is in de meeste gevallen beter voor het milieu, aldus de Nederlandse bewindsvrouw. “Daarmee verleng je namelijk de gebruiksduur van een product.”
Hoewel de situatie in elk land anders is, ontstaat een groot deel van de plasticvervuiling door keuzes van een aantal grote multinationals. Staatssecretaris Heijnen wil in overleg met deze grote multinationals over wat zij kunnen doen om het aanbod aan hergebruik te vergroten. Bijvoorbeeld verpakkingen van zeep, shampoo of schoonmaakmiddelen. Vivianne Heijnen: “Wereldwijd zijn verpakkingen van grote spelers als Nestlé, Coca-Cola en Unilever nog steeds de grootse bron van plasticvervuiling, en tegelijkertijd zijn het ook deze bedrijven die heel goed op weg zijn naar minder wegwerpplastics en meer hergebruik. Ik vind dat we daar als G20 mee in gesprek moeten en hen moeten helpen. Niet met de vinger wijzen maar samen bekijken wat nodig is om te komen tot meer hergebruik.”
G20
Staatssecretaris Heijnen nam samen met minister voor Klimaat en Energie, Rob Jetten, namens het kabinet deel aan de ‘G20 Joint Environment and Climate Ministers Meeting’. Nederland was dit jaar als gastland aanwezig op deze internationale top in Bali. Kennis uitwisselen en ambities overeenkomen over onder meer milieu en de circulaire economie is een van de doelen van deze internationale top.
