Het Nederlandse kabinet laat breed onderzoek doen naar het ‘versterken van de weerbaarheid van de democratische rechtsorde’ ofwel naar de ontwikkeling van (politieke) polarisatie, radicalisering en extremisme en hoe deze effect heeft op de democratische rechtsorde in de samenleving.
Minister Hanke Bruins Slot van Binnenlandse Zaken licht de noodzaak van het onderzoek toe: “Radicalisering en polarisatie zetten onze democratie en samenleving onder toenemende druk. Een voorbeeld daarvan is de verontrustende toename van het aantal bedreigingen en intimidatie van onder meer burgemeesters, politieagenten en ambtenaren. Belangrijk is om dieper te kijken naar de oorzaken en de oplossingen. Het is daarom waardevol dat een adviescommissie adviezen gaat uitbrengen hoe de weerbaarheid van onze democratische rechtsorde versterkt kan worden. Want democratie is geen rustig bezit en dient beschermd en onderhouden te worden.’
Cruciale vragen beantwoorden
Een speciale adviescommissie is gevraagd het komende jaar breed onderzoek te doen naar verschillende onderwerpen, zoals de afname van het vertrouwen, polarisatie, radicalisering, extremisme, maatschappelijke scheidslijnen en versterking van de democratische rechtsstaat. Daarbij is een aantal onderzoeksvragen opgesteld waarop de commissie haar advies kan uitbrengen, zoals:
- Wanneer worden bepaalde uitingen problematisch omdat zij mogelijk het vrije publieke debat en daarmee de democratische rechtsorde onder druk zetten?
- Welke van die uitingen zijn weliswaar toelaatbaar, maar ook problematische omdat ze de democratische rechtsorde onder druk zetten?
- Welke rol spelen internet en sociale media hierbij?
- Wat zijn de randvoorwaarden die nodig zijn voor mensen om meer gevoel van vertrouwen en verbinding te ervaren?
- Wat kunnen overheid en politiek hierin doen?
De minister heeft de adviescommissie opgeroepen nadrukkelijk de samenleving te raadplegen bij dit vraagstuk, omdat het zich juist in de samenleving afspeelt.
