Nederland krijgt een onafhankelijk Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding, dat de regering en het parlement gevraagd en ongevraagd gaat adviseren over de openbaarmaking van overheidsinformatie door organen van de centrale overheid, provincies, gemeenten en waterschappen. Ook krijgt het adviescollege een bemiddelingstaak voor journalisten en wetenschappers. Het college zal worden ondersteund door een ambtelijk bureau.
Voorzitter van het adviescollege wordt oud-Tweede Kamerlid en thans burgemeester van Schiermonnikoog, Ineke van Gent (Groen Links). Zij zegt over haar benoeming: “Als oud-Kamerlid weet ik als geen ander hoe belangrijk het is dat de overheid open is over haar doen en laten en inzicht geeft in haar afwegingen. Maar ook als burgemeester ervaar ik dat. Het is voor mensen belangrijk dat ze inzage krijgen in hun dossiers, in hun gegevens, dat ze kunnen begrijpen hoe bepaalde afwegingen worden gemaakt. Dat journalisten de macht kunnen controleren. Er is veel werk aan de winkel, vertrouwen terug te winnen. Ik vind het een eer dat ik daaraan mag bijdragen als voorzitter van het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding én het is ook een verantwoordelijkheid. Ik ga met enthousiasme met die uitdagingen aan de slag.”
Naast de Groen Links-politica treden ook mevrouw drs. Amma Asante, voorzitter van de Landelijke Cliëntenraad, en de heer mr. Martin Berendse MA, directeur-bestuurder van de Stichting Openbare Bibliotheken Amsterdam toe tot het adviescollege. Beiden brengen volgens Ineke van Gent een relevante achterban en deskundigheid mee.
Bemiddelen bij klachten van journalisten en wetenschappers
Het Adviescollege krijgt maximaal vijf leden. De overige twee leden worden in de tweede helft van dit jaar benoemd. Het zal het kabinet ook adviseren over de uitvoering van de meerjarenplannen voor verbetering van de informatiehuishouding bij overheidsorganisaties. Ook gaat het bemiddelen bij klachten van journalisten en wetenschappers over de wijze waarop een overheidsorganisatie hun Woo (Wet open overheid)-verzoeken behandelt. Het streven is om vanaf september 2022 bemiddelingszaken aan te kunnen nemen. Ook de eerste adviezen zullen na de zomer verschijnen.
