Een aangepaste buitenruimte is essentieel voor kinderen met autisme. Hoe kan je een buitenruimte en -meubilair ontwerpen dat tegelijk rust biedt maar ook kan prikkelen? Studenten Ingenieur-Architect van de Universiteit Gent realiseerden het. Ze deden dat in samenwerking met specialisten rond autisme, Stad Gent en het team van Kwadrant.
Het team van Kwadrant, een stadschool aan de Martelaarslaan in Gent, verzorgt aangepast onderwijs voor 72 leerlingen tussen 12 en 17 jaar met autisme spectrum stoornis (ASS). Dit gaat gepaard met specifieke noden, ook voor hun ontspanningsruimtes. De behoeftes van deze doelgroep zijn divers: waar de ene leerling graag een overzicht heeft over de hele speelplaats, verkiest een andere eerder afzondering en beslotenheid. Bovendien moeten ook leerkrachten toezicht kunnen houden, en moeten alle materialen tegen een stootje kunnen. De buitenruimte voor de leerlingen moet verschillende gebruiksvormen en interactie garanderen. Bovendien mogen de ontwerpers de impact van verschillende stimuli, waaronder geluid en visuele impulsen, nooit uit het oog verliezen.
Bij het ontwerpen voor studenten met ASS is het essentieel te begrijpen hoe de leerlingen met elkaar en met hun omgeving omgaan. Hoewel er veel onderzoek over ASS beschikbaar is, blijft het noodzakelijk alle informatie met een kritische houding te benaderen. Bovendien is de meeste literatuur enkel gericht op kinderen tussen 3 en 12 jaar.
Uniek aan dit project is de veelzijdige insteek. 7 teams van studenten burgerlijk ingenieur-architect onder leiding van Prof. Nathan Van Den Bossche kregen naast de reguliere begeleiding door ingenieur-architecten, ook input van psycholoog Prof. Herbert Roeyers die onderzoek doet rond autisme, specialisten orthopedagogiek van UGent en HoGent, een Egyptische interieurontwerpster, een studiebureau in Parijs, en de zorgcoördinatoren van Kwadrant.
De resultaten van de projectoefening zijn zeer divers. Sommige groepen hebben een zitmeubel ontworpen, anderen een totaalontwerp voor de buitenruimte, en één groep heeft een fantastisch concept om met behulp van 3 subtiele tegelontwerpen de hele buitenruimte te structureren.
[lees verder onder de afbeelding]

Zowel Kwadrant als Stad Gent waren verrast door de resultaten, en hebben die dan ook doorgestuurd naar het projectteam dat de renovatie van de hele campus bestudeert. De ontwerpen zijn immers niet alleen relevant voor Kwadrant, maar bieden ook een meerwaarde voor alle scholen op de campus. Wie weet worden één of meerdere ontwerpen over de hele school toegepast.
Maar waarom wachten? Dankzij de inzet van betonspecialist Decomo, en betonfederatie FEBE, bleek het mogelijk om al enkele prototypes te realiseren. In nauwe samenwerking met hen hebben studenten hun ontwerpen technisch uitgepuurd om tot realisatie over te gaan. Zowel naar betonsamenstelling, bekistingen, oppervlaktebehandeling als manipulatie is er immers heel wat expertise nodig om de kracht van een ontwerp op de tekentafel ook in praktijk om te zetten. Finaal werden twee studentenprojecten geselecteerd om via Decomo een mock-up te realiseren en op de Kwandrant speelplaats te plaatsen. Decomo zelf bleek eveneens enthousiast om een persoonlijke invulling te geven aan het boeiende ontwerpvraagstuk en dit in de praktijk te verwezenlijken.
De meubelen worden nu ook gebruikt door de leerlingen van Kwadrant, en het is uitkijken naar het ontwerp voor de renovatie van de campus. Dit project was een boeiende onderneming voor alle betrokkenen, en onderstreept het potentieel als verschillende disciplines hun schouders zetten onder maatschappelijke uitdagingen.