Gistermiddag is in het Noord-Brabantse Lieshout (tussen Eindhoven en Helmond) geproost met een Bavariabiertje dat is geproduceerd met behulp van ijzerbrandstof. Het betekende in werkelijkheid de wereldpremière van de eerste industriële installatie op ijzerbrandstof. Deze vinding van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) in samenwerking met de Lieshoutse bierbrouwer Swinkels Family Brewers (*Bavaria) biedt perspectief op duurzaamheid voor de zware industrie. De Lieshoutse bierbrouwer heeft sinds vier jaar een meerderheidsbelang in het Belgische Palm Bier.
Energiecentrales en warmte-intensieve industrieën zijn samen verantwoordelijk voor 40% van de wereldwijde CO2-uitstoot. Om de afgesproken klimaatdoelstellingen te halen, moet dit cijfer tot nul worden teruggebracht. Voor deze sectoren zijn er tot nu toe weinig CO2-vrije en schaalbare alternatieven. Bovendien kan hernieuwbare energie die wordt opgewekt door zon of wind niet altijd in deze industrieën worden gebruikt, omdat de timing en locatie van de opwekking of de vorm van energie niet overeenkomen met hun energievraag.
Een van de grootste uitdagingen in de energietransitie
IJzerbrandstof lijkt de voorkeurs kandidaat te worden. “Het mooie van
ijzerbrandstof is dat je de energie die is opgeslagen in ijzerbrandstof kunt
vrijmaken waar en wanneer je het nodig hebt”, zegt Philip de Goey, hoogleraar
verbrandingstechnologie aan de TU Eindhoven. “Als je ijzer vermaalt tot poeder,
wordt het licht ontvlambaar en bij deze verbranding komt veel energie vrij in
de vorm van warmte. Deze warmte kan voldoen aan de energievraag van de
industrie. ”
Daar komt bij als extra voordeel bij dat ijzerbrandstof herbruikbaar is en
gemakkelijk te vervoeren. “Bij verbranding komt geen CO2 vrij en blijft
alleen roest achter”, legt De Goey uit. “Het is een circulair proces:
je vangt dit roestpoeder op en zet het duurzaam weer om in
ijzerpoeder. Bovendien is ijzerbrandstof veilig en verliest het vrijwel
geen energie tijdens opslag. Om deze redenen is ijzerbrandstof gemakkelijk
voor langere tijd op te slaan en over grotere afstanden te vervoeren – een van
de grootste uitdagingen in de energietransitie.”
“Wij denken in generaties, niet in jaren.”
Twee jaar geleden bewees het studententeam SOLID van de Technische Universiteit Eindhoven dat het mogelijk is om in het laboratorium ijzerbrandstof te verbranden. Door ’s werelds eerste industriële ijzerbrandstofinstallatie aan te sluiten op brouwerij Bavaria van Swinkels Family Brewers, laat het consortium ‘Metal Power’ (**) nu zien dat ijzerbrandstof kan worden gebruikt als hernieuwbare energiebron in warmte-intensieve industrieën. De brouwerij is een typisch voorbeeld van een industrieel proces op (fossiele) brandstoffen. Met de huidige opzet is het mogelijk om 15 miljoen glazen bier te brouwen.
“We zijn enorm trots dat we het eerste bedrijf zijn dat deze nieuwe brandstof op industriële schaal test om de energietransitie te helpen versnellen”, zegt Peer Swinkels, de algemeen directeur van Royal Swinkels Family Brewers. “Als familiebedrijf investeren we in een duurzame en circulaire economie omdat we denken in generaties, niet in jaren. Deze manier van denken combineren we met hoogwaardige kennis in de samenwerking met het ‘Metal Power’-consortium. Met deze innovatieve technologie willen we ons brouwproces minder afhankelijk maken van fossiele brandstoffen. We zullen blijven investeren in deze innovatie. ”
Bier geproduceerd met behulp van ijzerbrandstof
“Hoewel we trots zijn op deze enorme mijlpaal, kijken we ook naar de
toekomst”, zegt Chan Botter, die het studententeam SOLID leidt. “Er is al
een vervolgproject dat tot doel heeft een 1 Megawatt (= 1 miljoen watt) systeem
te realiseren waarin we ook werken aan de technische verbetering van het
systeem. We maken ook plannen voor een 10 Megawatt-systeem dat in 2024
klaar moet zijn. Onze ambitie is om tegen 2030 de eerste kolencentrales om te
bouwen tot duurzame ijzeren brandstofcentrales. “
“Naast het verbrandingsproces zijn we ook bezig om het restproduct –
roestpoeder – via het zogenaamde regeneratieproces weer om te zetten in
ijzerbrandstof. Hierdoor kunnen we duurzame energie opslaan in
ijzerbrandstof en de ijzerbrandstofcyclus voltooien. We onderzoeken verschillende
technologieën, zowel bestaande als niet-bestaande, om dit te
realiseren. De eerste resultaten zullen begin volgend jaar zichtbaar
worden.”
“Het is geweldig om te zien dat Swinkels Family Brewers en alle andere aangesloten partners in deze applicatie geloven”, vervolgt Botter. “Met iedereen die we spreken, merken we dat we steeds meer grip beginnen te krijgen. Dat is precies wat we nodig hebben! Dus nu proosten we met een biertje dat is geproduceerd met ijzerbrandstof. ”
(*) Bavaria is de grootste onafhankelijke brouwerij van Nederland. Het is een honderd procent familiebedrijf en een van de oudste familiebedrijven in Nederland (sinds 1764). De jaarlijkse productie is ruim 7 miljoen hectoliter bier. Zo’n tweederde hiervan is bestemd voor export naar 130 landen. Bij Bavaria werken 1800 mensen wereldwijd. Sinds 2016 heeft Bavaria een 60% meerderheidsbelang in Palm Belgian Craft Brewers in Steenhuffel. De bedoeling is dat volgend jaar de hele Palm groep in het bezit is van Bavaria.
(**) Het consortium ‘Metal Power’ wordt met een miljoen euro gefinancierd door de Provincie Noord-Brabant en bestaat uit de volgende partners: TU/ e, Metalot, SOLID, Uniper, Enpuls, Nyrstar, EM Group, Heat Power en Romico.
(***) De bij dit artikel geplaatste foto laat zien dat de verbranding van het ijzerpoeder zichtbaar is door het glas in de verbrandingsbuis.
